Soliq ekspertizasi kompaniyaning soliq yukini baholash, soliq xavflarini tahlil qilish va soliq to‘lovlarini optimallashtirish strategiyasini ishlab chiqishga qaratilgan tadbirlar kompleksini tashkil etadi. Quyidagi bosqichlar va jihatlarni o‘z ichiga oladi:
- Kompaniyaning soliq yukini baholash
- Joriy soliq majburiyatlarini tahlil qilish: Kompaniya tomonidan to‘langan soliqlar miqdorini, shu jumladan foyda solig‘i, QQS, mulk solig‘i, aksizlar va boshqa majburiy to‘lovlarni baholash.
- Qiyosiy tahlil: Soliq yukini sohadagi o‘xshash korxonalar bilan solishtirish, cheklanish va potensial muammolarni aniqlash.
- Soliq imtiyozlari va preferensiyalarini tahlil qilish: Kompaniya qonunchilikda ko‘zda tutilgan barcha mavjud soliq imtiyozlari va preferensiyalaridan foydalanishini aniqlash.
- Soliq xavflarini tahlil qilish
- Soliq hisobotlarining to‘g‘riligini tekshirish: Buxgalteriya va soliq hisobotlarining to‘g‘ri yuritilishi, mumkin bo‘lgan xatolar va qonunbuzarliklarni aniqlash.
- Soliq tekshiruvlari va da’volarni tahlil qilish: Ilgari o‘tkazilgan soliq tekshiruvlari natijalarini baholash, soliq organlarining da’volarini tahlil qilish va ularni hal qilish strategiyalari.
- Soliq qonunchiligining o‘zgarishi xavflarini baholash: Soliq qonunchiligidagi o‘zgarishlar va ularning kompaniya faoliyatiga ta’sirini tahlil qilish.
- Soliq to‘lovlarini optimallashtirish
- Soliq strategiyasini ishlab chiqish: Qonunchilik talablarini hisobga olgan holda soliq majburiyatlarini minimallashtirishga qaratilgan strategiyani shakllantirish.
- Biznes jarayonlarni reorganizatsiya qilish: Kompaniya tuzilmasini o‘zgartirish, ta’minot va shartnomalar sxemalarini optimallashtirish orqali soliq yukini kamaytirish.
- Soliq imtiyozlari va preferensiyalaridan foydalanish: Barcha mavjud soliq imtiyozlari va preferensiyalaridan samarali foydalanish mexanizmlari va protseduralarini ishlab chiqish.
- Monitoring va nazorat: Soliq strategiyasini bajarishni monitoring va nazorat qilish tizimini joriy etish, soliq siyosatini muntazam yangilash va tuzatish.
Asboblar va metodlar:
- Moliyaviy tahlil: Soliq yuki va xavflarni baholash uchun turli moliyaviy tahlil metodlaridan foydalanish.
- Modellashtirish va prognozlashtirish: Soliq majburiyatlarini prognoz qilish uchun modellarni ishlab chiqish va turli omillarning soliq yukiga ta’sirini baholash.
- Konsultatsiya va audit: Soliq strategiyasi va hisobotlar holatini mustaqil baholash uchun tashqi konsultantlar va auditorlarni jalb qilish.
Kutilayotgan natijalar:
- Soliq yukini kamaytirish: Soliq to‘lovlarini optimallashtirish kompaniyaga soliq xarajatlarini kamaytirish imkonini beradi.
- Soliq xavflarini kamaytirish: Soliq organlari tomonidan soliq sanksiyalari va da’volar ehtimolini minimallashtirish.
- Moliyaviy barqarorlikni oshirish: Soliq majburiyatlarini samarali boshqarish orqali kompaniyaning umumiy moliyaviy holatini yaxshilash.
Soliq ekspertizasini o‘tkazish soliq qonunchiligi, buxgalteriya hisobi va moliyaviy tahlil sohasida chuqur bilimlarga, shuningdek, tajriba va professionalizmga ega bo‘lishni talab qiladi.
X.Sulaymonova nomidagi RSEMning Qoraqalpog‘iston Respublikasi bo‘limi Sud iqtisodiy eksperti
A.Toreniyazova.